Reizen in Japan is een hele belevenis. Dit land is totaal anders dan ieder ander land in Azië en dat maakt reizen hier zo bijzonder. Waar je ook komt, je merkt hoe belangrijk respect, rust en harmonie zijn in het dagelijks leven. Dat zie je terug in kleine dingen: mensen houden rekening met elkaar, straten en stations zijn opvallend schoon, alles loopt soepel en zelfs in de grootste drukte hangt een kalme sfeer. Als reiziger is het handig om een paar van die Japanse gewoontes en gedragsregels te kennen, zodat je gemakkelijk meebeweegt met het ritme van het land. In dit artikel deel ik daarom 16 praktische tips en handige weetjes voor reizen in Japan. Zo ga je goed voorbereid op pad en haal je het maximale uit je reis!

#1 Verzamel stempels en goshuins – kalligrafische souvenirs uit Japan

Een goshuin is een kalligrafische stempel die je tegen een kleine vergoeding kunt krijgen bij tempels en heiligdommen in Japan. Het is een handgeschreven zegel dat in een speciaal boek wordt geplaatst, het goshuin-chō. Een monnik of priester schrijft met penseel de naam van de tempel, de datum van je bezoek en vaak een korte zegen in sierlijke Japanse kalligrafie, vergezeld van rode stempels.

Voor reizigers is het verzamelen van goshuins een bijzondere manier om je reis vast te leggen. Elke tempel heeft zijn eigen ontwerp, waardoor je boek langzaam verandert in een uniek reisdagboek vol betekenisvolle plekken.

Tip: Je kunt je eigen notitieboekje meenemen, maar niet al het papier is er geschikt voor. Het is gebruikelijk om een officieel goshuin-boekje te gebruiken, speciaal gemaakt voor deze spirituele herinneringen. Deze koop je bij grote tempels of souvenirwinkels.

#2 Onsen, de traditioneel Japanse warmwaterbaden

Een onsen is een traditioneel Japans bad met natuurlijk warm bronwater, rijk aan mineralen. Baden is in Japan een belangrijk onderdeel van het dagelijks leven en staat voor ontspanning, zuivering en tot rust komen. In veel ryokans (traditionele Japanse accommodatie) is de onsen de plek waar je je wast. Vaak heb je geen eigen douche of aparte badkamer, wat voor westerse reizigers even wennen kan zijn. Maar het is juist een bijzondere ervaring die de moeite waard is om te proberen. Baden gebeurt volgens vaste regels: mannen en vrouwen baden apart, badkleding is niet toegestaan en handdoeken blijven uit het water. Eerst was je jezelf grondig op een krukje met zeep en shampoo, pas daarna ga je schoon het warme bad in. Zie je bij het boeken termen als public bath, shared bathroom of onsen, dan heb je een gedeelde badruimte. Wie meer privacy wil, kan bij veel ryokans ook een privé onsen reserveren.

Goed om te weten: In onsen zijn mensen met zichtbare tatoeages vaak niet welkom. Dat komt door de historische associatie met de yakuza (de Japanse maffia). Tatoeages werden lange tijd gezien als teken van criminaliteit. Er zijn wel steeds meer tattoo-vriendelijke onsen te vinden.

#3 Begroet en bedank Japanners in hun eigen taal

Beleefdheid en respect zijn diep verankerd in de Japanse cultuur. Een simpele begroeting of bedankje in het Japans wordt dan ook enorm gewaardeerd door de lokale bevolking. Hieronder vind je een paar handige woorden en uitspraken die je dagelijks kunt gebruiken tijdens je reis.

Hallo / Goedendag =  Konnichiwa  (uitspraak: kon-nie-tsjie-wa)
Bedankt = Arigatou, maar je gebruikt het liever op de beleefde manier: Arigatou gozaimasu (uitspraak: a-rie-ga-to go-za-i-mas)
Sorry / Excuseer me = Sumimasen (uitspraak: soe-mie-ma-sen). Dit zeg je ook om beleefd iemands aandacht te trekken.

Tip: Het is fijn om vertaalapps tijdens je reis door Japan te gebruiken. Google Translate werkt prima voor snelle vertalingen en met ChatGPT kun je zinnen laten vertalen in een beleefde Japanse toon.

#4 De Japanse cultuur

Reizen door Japan kan voor een kleine cultuurshock zorgen, in de beste zin van het woord. Je merkt al snel dat veel dingen hier nét even anders gaan dan bij ons en dat alles draait om harmonie, verfijning en respect voor natuur en elkaar. Dat zie je in elk detail terug, van het buigen bij een begroeting tot treinen die tot op de seconde nauwkeurig rijden.

De twee belangrijkste religies, shinto en boeddhisme, bestaan in harmonie naast elkaar. Shinto herken je aan rode torii poorten bij schrijnen, waar mensen rijst, muntjes of papierslierten offeren aan de kami, natuurgeesten. Boeddhistische tempels hebben juist grote bronzen beelden, klankschalen en wierookaltaren waar bezoekers bidden voor voorspoed.

Tijdens je reis zie je de Japanse cultuur overal terug in theeceremonies, kimono’s en zorgvuldig aangelegde tuinen. Schoonheid zit in eenvoud en balans (wabi sabi) en is zichtbaar in architectuur en de presentatie van eten.

Bijzonder weetje: Toiletten in Japan zijn next level. Overal in het land vind je gratis en schone openbare toiletten, zelfs in kleine parken. Veel wc’s hebben een verwarmde bril, een bidetfunctie en soms zelfs rustgevende geluidseffecten.

#5 De Japanse keuken

Japan is een paradijs voor foodies. Alles wordt hier met aandacht bereid en vervolgens prachtig op je bord gepresenteerd. Van kleine eettentjes tot luxe restaurants, je kunt overal in het land lekker eten. Tijdens je reis door Japan wordt eten dan ook een belevenis op zich. Dit zijn enkele van de populairste Japanse gerechten.

• Tempura – Groente, garnalen of vis in een licht beslag, gefrituurd zodat het knapperig en luchtig blijft.
• Ramen – Noedelsoep met een diepe bouillon op basis van bijvoorbeeld varken, kip of miso, met toppings zoals vlees, ei en lente ui.
• Okonomiyaki – Hartige pannenkoek met kool en beslag, gevuld met vlees of zeevruchten en met okonomiyaki saus en mayonaise als finishing touch.
• Takoyaki – Balletjes van beslag met stukjes octopus erin, gebakken op een plaat en vaak geserveerd met saus en bonito vlokken.
• Yakitori – Gegrilde kippenspiesjes, vaak met een zoete sojasaus.
• Sushi – Rijst met rauwe of gare vis, vaak geserveerd met sojasaus, wasabi en gember.
• Tonkatsu – Een krokante Japanse schnitzel van varkensvlees.

Vegetarisch en veganistisch eten in Japan: Als vegetariër kan het soms wat lastiger zijn om geschikte maaltijden te vinden. Veel traditionele gerechten die op het eerste oog vegetarisch lijken, bevatten namelijk dashi, een bouillon op basis van gedroogde vis. Ook is het niet voor iedereen in Japan duidelijk dat je als vegetariër ook geen vis eet, dus het is handig om duidelijk aan te geven in een restaurant dat je geen vlees én geen vis eet. Wij zijn in Japan op zoek gegaan naar de beste restaurants die een volledig veganistisch of vegetarisch menu hebben. Deze tips vind je altijd onderaan in de alinea met ‘Tips voor goede restaurants’ in onze bestemmingartikelen van Japan.

#6 De Japanse eetcultuur

Wie in Japan uit eten gaat, merkt al snel dat er duidelijke gebruiken en gedragsregels bij horen. Veel gewoontes zijn subtiel, maar juist daardoor interessant om te kennen. Met een paar simpele regels voel je je al snel thuis aan tafel en laat je zien dat je de Japanse eetcultuur respecteert.

• Niet eten in het openbaar vervoer – In de meeste treinen, metro’s en bussen is het niet gebruikelijk om te eten. Een slokje water of thee kan best, maar bewaar maaltijden voor treinen met tafeltjes, zoals de shinkansen of limited express treinen.
• Eet niet al lopend – Eten en drinken doe je zittend of terwijl je stilstaat. Op straat lopend eten wordt gezien als onbeleefd. Uitzondering daarop zijn festivals, markten of bij streetfood markten waar het wél normaal is.
• Neem je afval mee – Prullenbakken zijn schaars in Japan. Het is heel normaal om je afval in je tas te bewaren tot je het kunt weggooien bij je hotel of een supermarkt.
• Let op met eetstokjes – Eetstokjes hebben duidelijke etiquette. Steek ze nooit rechtop in een kom rijst, dat is verbonden aan begrafenisrituelen. Leg je stokjes altijd neer op een stokjessteuntje of op de rand van je bord.
• Slurpen mag – Heb je een kommetje ramen besteld? Dan is het prima om te slurpen! Het laat juist zien dat je geniet en niemand kijkt daarvan op.

Beter niet eten: Japan behoort samen met IJsland en Noorwegen tot de laatste landen ter wereld die nog op walvissen jagen. In de 20e eeuw waren veel walvissoorten al bijna uitgestorven door de massale jacht, en nog steeds worden deze dieren met explosieve harpoenen gedood, een praktijk die heel veel dierenleed veroorzaakt. Walvissen spelen een essentiële rol in gezonde oceanen en helpen bij het opnemen van CO₂ uit de atmosfeer. Wil je de omstreden walvisjacht niet stimuleren? Bestel dan vooral geen walvisvlees in Japan.

#7 Izakaya’s – de lokale eetkroegen

Een izakaya is misschien wel de leukste manier om kennis te maken met de Japanse eetcultuur. Deze restaurantjes zijn een kruising tussen een pub en een tapasbar. Het is een gezellige plek waar Japanners na het werk samenkomen om te eten, drinken en ontspannen. Op het menu staan typisch Japanse gerechten en het is gebruikelijk om meerdere kleine gerechten te bestellen en te delen met je gezelschap, vaak onder het genot van bier, sake of shochu.

Veel izakaya’s zijn betaalbaar en hebben knusse zitplekjes. Verwacht hier geen perfecte Engelse menu’s, maar vaak wel foto’s van de gerechten. Durf gewoon te bestellen wat er lekker uitziet, dat hoort bij de ervaring.

Goed om te weten: In de meeste izakaya’s betaal je een kleine ‘seating fee’ van een paar honderd yen. Daarvoor krijg je meestal een klein schaaltje met bijvoorbeeld ingelegde groente of een salade, de zogenoemde ‘otoshi’. Dit gerechtje kun je niet weigeren; het hoort bij de service van de zaak.

#8 Gedragsregels en etiquette in Japan

Japan staat bekend om zijn netheid, structuur en beleefdheid. Mensen houden veel rekening met anderen, waardoor zelfs in de drukste steden een gevoel van rust heerst. Er zijn een aantal ongeschreven regels die handig zijn om te kennen voordat je vertrekt.

• Wees stil in het openbaar vervoer. Praten doe je zachtjes, bellen liever niet. Japanners waarderen rust in trein, metro en bus; zelfs tijdens de spits blijft het opmerkelijk stil. De meeste mensen zijn verdiept in hun telefoon of nemen een kort dutje.
• Trek je schoenen uit bij binnenkomst. In tempels, traditionele accommodaties (ryokans), sommige restaurants en zelfs in pashokjes trek je je schoenen uit. Volg het voorbeeld van de locals en gebruik de slippers die klaarstaan.
• Rook niet op straat want in veel steden is roken verboden. Alleen op aangewezen rookplekken, vaak bij stations of cafés, mag het wel. Ook sommige hotels verhuren kamers waar je mag roken. Kies altijd voor een rookvrije kamer als je niet in de stank wilt liggen.

#9 De beste reistijd voor Japan

De beste reistijd voor Japan hangt af van wat je wilt beleven, maar over het algemeen zijn het voorjaar (maart tot en met mei) en het najaar (september tot en met november) de mooiste periodes. Hieronder lees je over de verschillende seizoenen in Japan.

#10 Geldzaken en fooien in Japan

De munteenheid in Japan is de Japanse Yen. Hoewel steeds meer plekken digitale betalingen accepteren, blijft contant geld nog steeds belangrijk. Vooral bij kleine restaurants, tempels en lokale winkels kun je vaak niet met je pas betalen. Zorg dus dat je altijd wat cash op zak hebt. Geld opnemen kan gemakkelijk bij de supermarkten van 7-Eleven, Lawson of FamilyMart, die je op bijna elke straathoek kunt vinden. Contactloos betalen (zoals met een IC-kaart zoals Suica of Pasmo) wordt wel steeds populairder en kan nu al in het openbaar vervoer, in bovengenoemde supermarkten, vending machines op straat en bij sommige ketens.

Fooien geven in Japan is niet gebruikelijk en kan zelfs als ongemakkelijk of onbeleefd worden ervaren. Goede service wordt in Japan als vanzelfsprekend beschouwd, dus laat die fooien maar lekker achterwege.

#11 Reizen met het openbaar vervoer door Japan

Reizen door Japan is verrassend eenvoudig en efficiënt. Het openbaar vervoer is tot in de puntjes geregeld: treinen vertrekken op tijd, metro’s zijn schoon en op stations staat alles heel duidelijk aangegeven.

Reizen met het OV in de steden: Binnen grote steden als Tokyo en Osaka verplaats je je heel makkelijk met de metro, trein of bus. Houd er rekening mee dat tijdens spitsuren, tussen 7:30 & 9:30 en 17:00 & 19:00 het erg druk is in het openbaar vervoer. Je kunt ook gemakkelijk een taxi bestellen via de apps Uber of Go. Dit is natuurlijk wel iets duurder dan het openbaar vervoer, maar een fijne optie als een plek moeilijk bereikbaar is met het OV.

Reizen met het OV tussen bestemmingen: Het openbaar vervoer is een hele geschikte manier om door Japan te reizen. De Shinkansen, oftewel de Japanse hogesnelheidstrein, vormt de ruggengraat van het land. Deze glanzende witte treinen zoeven met hoge snelheden tot wel 320 km/u tussen de grote steden als Tokyo, Osaka en Kyoto. De Japan Rail Pass is een populair treinabonnement speciaal voor reizigers. Met deze pas kun je onbeperkt reizen met het enorme JR netwerk dat bijna heel Japan beslaat en dit kan goedkoper zijn dan steeds losse kaartjes kopen wanneer je in korte tijd veel lange afstanden reist. Lees al mijn tips voor het reizen met de trein in Japan om er meer over te lezen.

#12 Navigeren met Google Maps in Japan

Nu je hebt gelezen over het openbaar vervoer in Japan, is het ook handig om te weten dat Google Maps je beste reismaatje in Japan zal zijn. De app geeft namelijk super duidelijk aan hoe je van A naar B reist, zowel voor lange treintrajecten als voor korte ritjes in de stad. Je ziet precies welke lijn je moet nemen, hoe lang de rit duurt, op welk perron je moet zijn en welke uitgang je moet nemen. Zo hoef je dus nooit te verdwalen in die enorme steden en kom je vliegensvlug en zonder problemen op je volgende bestemming aan. Het is wel slim om de kaart van Japan van tevoren te downloaden in Google Maps. Zo kun je altijd offline blijven navigeren, alhoewel je offline geen real-time updates krijgt.

Tip: Wil je liever altijd online zijn, dan kun je eenvoudig voorafgaand aan je reis een eSIM voor Japan aanschaffen.

#13 Belastingvrij shoppen in Japan

In Japan kun je als reiziger belastingvrij winkelen bij winkels met het bord “Japan Tax Free Shop”. Bij aankopen van meer dan 5.000 yen (ongeveer €28) betaal je daar geen 10 procent consumptiebelasting over. Hoe werkt het? Je toont je paspoort bij de kassa, waarna de winkel de belasting direct aftrekt of het bedrag later terugbetaalt via een speciale taxfree-balie op de luchthaven. De winkel plakt vervolgens een bon in je paspoort, die bij vertrek door de douane wordt verwijderd.

#14 Kraanwater in Japan

Het kraanwater in Japan is schoon en fris, en overal in het land veilig te drinken. In steden vind je veel openbare drinkpunten, vooral bij stations, parken en sommige tempels. Vergeet daarom niet om je hervulbare drinkfles mee te nemen wanneer je door Japan gaat reizen.

#15 Je hebt een wereldstekker nodig in Japan

Vergeet je wereldstekker niet mee te nemen naar Japan. Hier gebruik je type A stekkers met platte pinnen, dezelfde als in de Verenigde Staten. In hotels, treinen en op luchthavens vind je soms USB aansluitingen, maar reken daar niet altijd op. Neem bij voorkeur een adapter met meerdere USB-poorten mee, zodat je telefoon, camera en powerbank tegelijk kunt opladen. Dat scheelt tijd en je hebt alles weer vol voor de volgende dag.

#16 De ultieme reisroute voor Japan

Japan is een prachtig land dat heel makkelijk zelfstandig te bereizen is zonder reisorganisatie. Het openbaar vervoer is perfect geregeld, het is een van de veiligste landen ter wereld en je vindt er overal duidelijke informatie en voorzieningen. Ik heb de ultieme reisroute voor Japan uitgestippeld en over iedere bestemming een apart artikel geschreven. In deze artikelen staat beschreven wat er allemaal te doen is, hoe je van A naar B reist en tips voor de beste restaurants en accommodaties. Fijne reis naar Japan!